Πρόγραμμα διάσωσης ντόπιων ποικιλιών σπόρων - Ανταλλαγή σπόρων

Ο Σύλλογος Ενεργών Πολιτών " Μέδουσα " με έδρα την Ερέτρια πραγματοποίησε στο σχολείο μας την Πέμπτη 21 Μαρτίου 2013 πρόγραμμα με στόχο τη διάσωση ντόπιων ποικιλιών σπόρων όπως ηλιόσπορου, κολοκύθας, καλαμποκιού. Το πρόγραμμα παρακολούθησαν κατόπιν έγκρισης από την Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση του Νομού μας οι τάξεις Ε΄ (τμήματα Ε1 και Ε2)  και ΣΤ΄  (τμήματα ΣΤ1 και ΣΤ2) μαζί με τους δασκάλους τους.

Στο προαύλιο του σχολείου μας, λοιπόν, μέλη του συλλόγου Μέδουσα ανέπτυξαν τη χρησιμότητα και την αξία που έχουν σήμερα  οι ντόπιες ποικιλίες σπόρων και μοίρασαν στους μαθητές έντυπο με τα συγκεκριμένα φυτά μαζί με τα ποιήματα και τις πληροφορίες που ακολουθούν:

ΗΛΙΑΝΘΟΣ (ηλιόσπορος)

 Ηλίανθο με ξέρουνε

σ’ όλη την οικουμένη
μα η ιστορία μου
άγνωστη τους μένει

λίγοι ίσως γνωρίζουνε
πως από λάθος είμαι εδώ
γιατί εγώ στα σύννεφα
έπρεπε να γεννηθώ

Δίπλα στον αδερφούλη μου
που τον λενε Ήλιο
έπρεπε εγώ να στέκομαι
την ζέστη για να στείλω.

Μα κάπως πρέπει να έπεσα
εγώ κάτω στην γη
μα έχω να δώσω πράγματα
και τουτο μου αρκεί.

Προσφέρω λάδι με χαρά
προσφέρω και σποράκια
προσφέρω και την ίαση
σε μεγάλους και παιδάκια.

Όταν τον ήλιο όμως δω
εγώ τον νοσταλγώ
και με το κεφαλάκι μου,
παντού ακολουθώ…

Το ξημέρωμα οι δίσκοι των ηλίανθων είναι στραμμένοι προς την Ανατολή. Καθώς η μέρα προχωρά παρακολουθούν την πορεία του ήλιου προς την Δύση στρέφοντας τα κεφάλια προς το μέρος του. Όταν ο ήλιος δύσει το βράδυ, τα ηλιοτρόπια στρέφουν τα κεφάλια τους προς την ανατολή και πάλι. Και όταν γίνει μεγάλο λουλούδι, μένει πάντα στραμμένο προς τον ήλιο!

ΚΟΛΟΚΥΘΑ

Άνοιξε τα χεράκια σου
κράτα ένα σποράκι
δώσε του την αγάπη σου
φύτεψε στο κουπάκι…

Θα δεις πόσο γρήγορα
εγώ θα μεγαλώσω
κι από σποράκι μια σταλιά
καρπούς πόσους θα δώσω

Θα έχω χρώμα κίτρινο
θα είμαι κολοκύθα
και θα είμαι τέλειο γλυκό
μα και σπουδαία πίτα.

Να με ποτίζεις όμως εσύ
εγώ να μεγαλώσω
για να μπορέσω και εγώ
να στο ανταποδώσω.

                         

ΚΑΛΑΜΠΟΚΙ

Η Ελληνική ονομασία του, «αραβόσιτος», σημαίνει «ο σίτος (σιτάρι) των Αράβων» και εισήχθη στην Ελλάδα το 1600 από τη Βόρεια Αφρική.
Στην Ελλάδα καλλιεργείται κυρίως στη Μακεδονία, τη Θράκη, τη Στερεά και την Πελοπόννησο
Με το αλεύρι του γίνεται είδος ψωμιού, που είναι θρεπτικό, αλλά κάπως βαρύ και λέγεται μπομπότα. Επίσης γίνονται γλυκίσματα. Ακόμα παράγονται γλυκόζη, άμυλο, οινόπνευμα κ.ά.
Οι σπόροι σήμερα χρησιμοποιούνται πολύ για τη διατροφή διάφορων κατοικίδιων ζώων και στην κτηνοτροφία.

Σήμερα η Ελλάδα θεωρείται η δεύτερη πλουσιότερη σε βιοποικιλότητα Ευρωπαϊκή χώρα, μετά την Ισπανία. Ωστόσο, οι μετασχηματισμοί του αγροτικού χώρου από την δεκαετία του ’50, με την επέκταση της εντατικής γεωργίας και την εγκατάλειψη της υπαίθρου, είχαν σαν αποτέλεσμα τη μείωση της αγροβιοποικιλότητας (γενετική διάβρωση) και την ανθρωπογενή υποβάθμιση των παραδοσιακών αγροτικών τοπίων.
Με την επικράτηση της βιομηχανικού τύπου μονοκαλλιεργειών και των βελτιωμένων υβριδικών ποικιλιών στην εγχώρια γεωργία, το μεγαλύτερο μέρος του ντόπιου γενετικού υλικού εκτοπίσθηκε από την παραγωγική διαδικασία ως λιγότερο ανταγωνιστικό και, λόγω μη έγκαιρης λήψης μέτρων διατήρησης, χάθηκε οριστικά.

Οι μαθητές φύτεψαν σε  κυπελάκια  σπόρους  τις αρεσκείας τους και αφού τους πότισαν  και υποσχέθηκαν πως θα τους καλλιεργήσουν, τους  πήραν άλλοι στην τάξη τους και άλλοι στο σπίτι τους μέχρι να μεγαλώσουν.

Από χέρι σε χέρι και από  καρδιά σε καρδία μπορούμε να σώσουμε τις ντόπιες ποικιλίες σπόρων… και ταυτόχρονα την ποιότητα ζωής των ίδιων των παιδιών μας!

Ας μάθουμε λοιπόν στα παιδιά μας πως να καλλιεργούν, να φροντίζουν και να συντηρούν τους παραδοσιακούς σπόρους!

Η αρχή έγινε…

Από την Εναλλακτική κοινότητα Πελίτι,τον Πολιτιστικό & Εξωραϊστικό σύλλογο “Δύστου” και την “Μέδουσα”, φέτος, σε συνεργασία με τα Δημοτικά Σχολεία του Δήμου Ερέτριας και τους ΣΓΚ, υιοθετήσαμε κυπελλάκια με  ”εύκολους” για τα παιδιά σπόρους…

Σκοπός της δράσης είναι όταν οι σπόροι τους γίνουν μικρά φυτά, να τα ανταλλάξουν ή να τα χαρίσουν στην Γιορτή Ανταλλαγής Σπόρων που διοργανώνεται για 3η χρονιά στην Λίμνη του Δύστου.